در نخستین نشست نقش فناوری اطلاعات در تحقق افق 1404 ایران چه گذشت؟
در روزهای اخیر، با انتشار مطلب ((حضور اختصاصی سخت افزار در نشست هایی به همراه بالاترین مقامات IT کشور)) برای نخستین بار، به طور رسمی، پشتیبانی "سخت افزار مگ" از نشست های "نقش فناوری اطلاعات در تحقق افق 1404 ایران" را خدمت شما عزیزان اعلام کردیم. وب سخت افزار، حامی رسمی این نشست، در روز گذشته در مرکز مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت ریاست جمهوری، حضور یافته و در کنار برگزار کنندگان اصلی نشست آبان ماه، به رد و بدل اطلاعات و پرسش های بسیار پرداختند. گزارش اختصاصی زیر، حاوی جزئیات و نکات برجسته این نشست را به همراه گپ و گفت های خودمانی خبرنگار سخت افزار است. با ما همراه باشید.
سه شنبه، 10 مهر ماه سال 1397، نخستین نشست خبری و تعاملی پیش از کنفرانس اصلی و بین المللی "نقش فناوری اطلاعات در تحقق افق 1404 ایران" را در مرکز مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت ریاست جمهوری، شاهد بودیم. در این نشست ضمن حضور برخی از اصحاب رسانه، برخی از دلسوزان عرصه IT و فناوری اطلاعات نیز حضور یافتند؛ این جنابان مسئولان اصلی برگزاری نشست بین المللی 28 و 29 آبان ماه هستند که در کنار وزیر محترم ارتباطات، آقای "آذری جهرمی"، آقای سورنا ستاری"، معون علمی و فناوری آقای رئیس جمهور، و تنی چند از شخصیت های بلند پایه کشوری، به مسائل بسیار مهم کشوری در حوزه های یاد شده در تصویر تبلیغاتی پرداخته خواهد شد. در نشست روز گذشته، 4 شخصیت مهم برگزاری IRAN 2025 IT FROUM، شامل آقایان:
- دکتر فریدون وردی نژاد: رئیس همایش
- دکتر مهدی پشتکوهی: دبیر اجرایی همایش
- دکتر امیرهمایون حیدری: دبیر کل همایش
- دکتر محمد حسین پاشنه طلا: دبیر علمی همایش
به ایراد سخنان بدون شعار، حاشیه و ضروری پرداخته و در پایان نیز به سوالات برخی از خبرنگاران پاسخ دادند. در ابتدا جناب دکتر فریدون وردی نژاد، با مقدمه ای در زمینه اهمیت نقش فناوری اطلاعات در جوامع مدرن و رو به رشد، سخن آغاز کردند. ایشان در ادامه به این مسئله اشاره کردند که نمی توان نقش توسعه فناوری و اقتصاد دیجیتال را در تولید ثروت و قدرت، نادیده گرفت. روابط بین حکومت و ملت ها، با فناوری اطلاعات بهبود بخشیده شده است.
به عقیده ایشان، فناوری های دیجیتالی با کنار گذاشتن راه حل های سنتی، به چابک سازی تمامی بخش ها اعم از ارکان دولتی-سازمانی، بخش های خصوصی و حتی مردمی می انجامد. ایشان از جمله دیگر موارد مهم در زمینه اهمیت نقش فناوری اطلاعات را افزایش اثر بخشی و کارآمد سازی بخش هی خدماتی، و افزایش گردش اطلاعات ذکر کردند. در ادامه آقای وردی نژاد یکی از انتظارت مهم از این گونه نشست ها را حکمرانی همه بخش های کشور و چابک سازی، و تسهیل سازی خدمات دولتی، در حکمرانی با هدف و راهبردی کشور عنوان کردند. یکی دیگر از اهداف نشست های فوق، حمایت از تولید کنندگان محتوا و به نوعی اجرایی کردن قوانین مربوط به "کپی رایت" است.
سپس ایشان به اهمیت استفاده از فناوری اطلاعات، در ارکان دولتی اشاره کردند؛ به عنوان مثال کاهش فساد اداری که این روزها در اکوسیستم اداری کشور بسیار شاهد آن هستیم. و در پایان نیز ایشان 5 مورد از برجسته ترین پارامترهای نشست آبان ماه را در موارد زیر خواندند:
- کمک به چابک سازی سیستم های رسمی و دولتی به منظور بهبود ارائه خدمات و افزایش کارایی
- تقویت همکاری مابین بخش های خصوصی و دولتی
- کمک به تکریم ارباب رجوع و اهمیت حقوق شهروندی به همراه امکانات شهروندی
- روانسازی مسیر توسعه شرکت هایی که در بخش استارتاپی فعالیت کرده و شکار فرصت ها و استعدادها
- حذف روابط از سازمانها و از بین بردن برخی ضوابط دست و پا گیر
حذف رانت، شکل گیری امضاهای طلایی و امید به کاهش فساد، یکی دیگر از اهداف این نشست در کوتاه مدت است. البته آقای دکتر فریدون وردی نژاد به مسئله پشتیبانی از استارتاپ ها، و بنگاه های زودبازده در دنیای فناوری نیز پرداخته اما بخش اعظم آن را به همایش آبان ماه واگذار کردند. در پایان نیز ایشان امیدوار بودند که با حضور نخبگان، افراد کلیدی که از کشورهای دیگر به همایش دعوت خواهند شد، و دلسوزی تمامی رئسا، شاهد افزایش روند، تسریع و دستیابی به تمامی اهدف یاد شده باشیم.
سپس آقای امیرهمایون حیدری، دبیر کل همایش، به ادامه صحبت پرداختند؛ سخنان آقای حیدری، با اشاره به "سند چشم انداز 1404" آغاز شد. پس از آماده سازی این سند، مفاد و بخش اجرایی آن به عهده مرحوم آقای رفسنجانی بود که حتی ایشان 2 سال پیاپی نیز با برپایی همایش هایی، روند رشد آن را نظاره گر بودند؛ اما با تغییر دولت و برخی مسائل، در سال 85، این روند متوقف گردید.
به گفته آقای دکتر همایون حیدری، در حال حاضر تنها 20% از اهداف و چشم انداز های سند 1404 محقق گشته و نرخ پیشرفت اقتصادی در تمامی این سالها، به رقم پایین 2.4% محدود می گردد. این در حالی است که کشورهایی از جمله عربستان سعودی، امروزه گوی رقابت را از ایران ربوده و در رتبه نخست منطقه قرار دارند. عربستان نیز سندی مشابه با نام سند 2030 را به سران بخش ها ابلاغ کرده و جالب است بدانید که این کشور در این زمینه، بسیار جلوتر از ایران قرار گرفته است. ایران در بهترین حالت، می تواند رتبه های زیر سوم را به خود اختصاص دهد. متاسفانه رشد عمل به سند 1404 بسیار کمرنگ بوده و پس از گذشت بیش از نیمی از عمر سند، حتی 20 درصد آن نیز به تحقق نرسیده است. قرار بر این بود که سند چشم انداز 1404 در 4 بخش به ثمر رسیده و در هر قسمت از آن، رشد اقتصادی 8% برای کشور پیشبینی شده بود.
آقای دکتر حیدری به سرعت بسیار پایین رشد اقتصادی در کشور اشاره کرده و گفت: حتی در برخی از سالهای پس از انقلاب، با رشد اقتصادی منفی روبرو بوده ایم. با اینکه متوسط رشد اقتصادی در 19 سال پیش از انقلاب 8.8 درصد در سال بوده است، اما پس از آن، این مقدار به 2.4 درصد کاهش یافته است. در این سند، چشم انداز رسیدن به مقام نخست رشد اقتصادی و فناوری اطلاعات ایران به خوبی روشن و شفاف بوده است؛ اما این دستاورد با گذشت بیش از نیمی از عمر سند 1404، نه تنها محقق نشده بلکه حتی کشور عزیزمان هم اینک در رتبه پایین تر از رقبای خود قرار دارد. به عبارت ساده تر، رقبای ایران در منطقه، بیش از آن چیزی که پیشبینی شده بود پیشرفت کرده اند.
پس از توقف نشست های سالانه، قرار بر این شد که از سرگیری آنها با بخش "فناوری-دیجیتالی" آغاز گردد؛ ما انتظار داریم که راه حل های خارج شده از این همایش، به دولت مردان کمک خواهد کرد تا دقیق تر و چابک تر به سمت چشم انداز 1404 حرکت نمایند. ایشان در ادامه گفت: در زمان ارائه سند 1404، اگر قرار بر این بود که به عنوان مثال چند شرکت برتر جهان را نام ببریم، می توانستیم به غول های خودرو سازی اشاره کنیم؛ اما امروزه کمپانی های فناوری بزرگ نظیر Apple جای آنها را گرفته و شرکتی مانند اپل امروزه دیگر به وسعت یک شهر است.
اپل یا آمازون امروزه به اندازه درآمد برخی از کشورها درآمد دارند. شرکت های چینی نظیر هواوی نیز همین مسیر را دنبال می کنند. فناوری اطلاعات می تواند در بخش های کشاورزی، تولید محتوا و … اشتغال زایی کرده و حاوی درآمد بالای اقتصادی باشد. امید آن می رود که عقب ماندگی این سالها به سرعت جبران شود. در ادامه، آقای دکتر پاشنه طلا، به ایراد سخنان خود پرداختند.
همانطور که انتظار می رفت، آقای دکتر پاشنه طلا به صراحت و با نکته سنجی های خاص خود به ارائه نقطه نظرات خود پرداختند. آقای پاشنه طلا: امروز در دوران حکومیت فناوری اطلاعات به سر می بریم؛ رابطه با ما با حاکمیت ها باید در راستای تکنولوژی بوده و متاسفانه در کشور ما IT از محبوبیت خود خارج شده است. اگر ما تغییرات را کنترل نکنیم، آنها ما را کنترل خواهند کرد. ایشان از رسانه های حاضر به دلیل حمایت و سعی در بالا بردن نقش و اهمیت فناوری اطلاعات تشکر کرده و گفت: حاکمیت متوجه شده است که برای رسیدن به رشد اقتصادی، تکنولوژی و فناوری اطلاعات را نیاز خواهد داشت.
بنا بر این با توجه به نیک دانستن این مسئله از سوی حاکمیت و با هدف خارج کردن IT از محجوریت، این مهم از سوی دولت و حاکمیت مهم گشته و این نشست به هدف تحول دیجیتال رقم خواهد خورد. ما در سالهای گذشته از فناوری اطلاعات تنها به منظور عاملیت توانمند سازی حاکمیت و سازمان ها، کسب و کار و …استفاده می کردیم. امروز اما از واژه تحویل دیجیتال استفاده می گردد؛ امروزه فناوری اطلاعات دگرگون ساز بوده و ما نمی توانیم صنعت را به مانند 10 سال گذشته به جلو ببریم.
ما نمی توانیم بخش های مهم و صنعتی را با تکنیک و تم های فکری قدیمی به جلو ببریم. ما دقیقا به دنبال تحول دیجیتال هستیم. برخورد ما با تکنولوژی در زمان حال و چندی پیش، به صورت واکنشی بوده است؛ به این صورت که تکنولوژی اتفاق افتاده و ما به آن واکنش نشان می دهیم؛ استفاده کنیم؟ نکنیم؟ ببندیم؟ و در نهایت به دلیل عدم دید استراتژیک، صورت مسئله را پاک می کنیم. اما در حال بهبود آن بوده و در حال تغییر مواجهه به صورت فعال هستیم. ما تنها نیازمند استفاده از راه حل های دیگر کشورها هستیم، اما این مهم تنها در حالی اتفاق افتاده می افتد که رابطه خود را با دیگر کشورها بهبود بخشیده و با آنها در تعامل باشیم.
مواجهه فعال را باید در کشور پیاده سازه نمائیم و نیازمند بهبود و قوی کردن روابط جهانی خود هستیم. 5-6 سال پیش، شکاف دیجیتال را اینطور بیان کردیم: شکاف دیجیتال یعنی فاصله درک و استفاده از فناوری در بین مردم و افراد، شکاف دیجیتال یعنی همین فاصله بین من و همسایه ای که از فناوری های دیجیتالی بویی نبرده است. فاصله دیگر بی معنی خواهد بود. فاصله جغرافیایی دیگر مطرح نخواهد بود. با بستن راه های فناوری اطلاعات، IT ما را کنترل خواهد کرد. فناوری اطلاعات امروزه شریک استراتژیک تمامی ما از جمله خانواده تا حاکمیت و تجارت خواهد بود.
دور نگاه داشتن حتی فرزندان از دنیای IT و تکنولوژی دیجیتال، تنها باعث عقب ماندگی و دور افتادن آنها از زندگی امروز خواهد شد. توسعه امروزی به روش های قدیمی اتفاق نیفتاده و ممکن نخواهد بود؛ ما در گذشته باید سند، قوانین و پیش نیازهایی را تدوین کرده، آموزش داده و تازه به مرحله به توسعه و اجرایی می رسیدیم. عمر یک دولت تمام شده و هنوز تصمیمات گذشته آنها عملی نشده بود…توسعه در کشورهای امروزی به صورت Backward اتفاق می افتد؛ ابتدا آن را کاشته و سپس برای آن قوانینی تنظیم می شود. رتبه کسب و کار کشور، امروزه به 127 رسیده است و این بدان معنی است که سرمایه گذارها قطعا به سراغ رتبه های تک رقمی خواهند رفت.
در پایان، آقای پاشنه طلا زمان صحبت خود را به پرسش و پاسخ حضار و اصحاب رسانه اختصاص دادند. در ادامه به پرسش و پاسخ های خبرنگار اختصاصی "سخت افزار" می پردازیم.
سوال ما:
همگی می دانیم و به این نکته آگاه هستیم که با مصدود سازی برخی از ساده ترین نشانه های آی تی در کشور، شاهد بیکار شدن افراد بسیاری بوده و خود ما به صورت خودکار درختان تازه ریشه زده تجارت IT در کشور را ریشه کن می کنیم؛ از جمله آنها به مصدود سازی "تلگرام" و حذف شغل های بسیار اشاره می کنم. آیا با وجود چنین نشست و همایش هایی ما می توانیم از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری نمائیم؟ همانطور که می دانید، شبکه های اجتماعی داخلی امکان رسیدن به کیفیت و کارایی تلگرام را نداشته و عملا شکست خورده اند.
سوال ما:
استارتاپ ها در کشور ما تنها محدود به استارتاپ های نرم افزاری هستند و این مسئله به حدی بغرنج و شایع شده است که حتی دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته های مرتبط با IT نیز تعریف خود از استارتاپ را اینطور بیان می کنند: ایده ای نرم افزاری و تک، با بازدهی مالی عموما زودهنگام. بخش بزرگی از استارتاپ ها در جهان که حتی در مواردی بیش از استارتاپ های نرم افزاری به بازدهی مالی می رسند، شامل استارتاپ های سخت افزار است که حمایت های بزرگی نظیر Kickstarter را در خاک ایالات متحده آمریکا به همراه دارند. به عنوان مثال Kickstarter با حمایت از آنها، تا کنون هزاران ایده استارتاپ سخت افزاری را به مرحله تولید رسانده است. پس چرا تمامی ایده های استارتاپی کشور ما به حوزه نرم افزار محدود شده است؟ چرا با احداث چند لابراتوار ساده و فراهم ساختن زیرساخت های سخت افزاری، امکان بهره وری از استعدادهای این حوزه فراهم نمی شود؟ ما می توانیم با ایجاد این بستر و شناسایی ایده های برتر و ساخت نمونه های اولیه، حتی تولید آن را به صورت ارزان قیمت به کشورهایی مانند چین واگذار نمائیم.
پاسخ آقای دکتر وردی نژاد:
ما 2 بخش را برای استارتاپ ها در همایش اصلی آبان ماه در نظر گرفته ایم؛ یک بخش ایجاد فضای بحث و گفتگوی صاحبان ایده و شرکت های دانش بنیان، به منظور تبادل تجربیات و آشنایی و به شراکت گذاشتن تجربه، و طرح مسائل و مشکلاتی که با آن مواجه هستند. بخش دوم بین آنها و سیستم های نظارتی و حاکمیتی، با هدف بررسی انتظارات، مطالبات، خواسته ها و مشکلاتی که صاحبان ایده و شرکت های دانش بنیان با آنها دست به گریبان هستند؛ مانند مالکیت معنوی، حمایت های مورد نیاز و…
برای پاسخ به پرسش های شما و نتیجه گیری بهتر، حضور شما در همایش آبان ماه و بررسی نزدیک و ارائه سوالات این حوزه، الزامی است.
سوال ما در گپ و گفت خودمانی با سخت افزار:
در پایان نیز طی گپ و گفتی خودمان، گلایه ای را به جناب دکتر وردی نژاد و همکاران ایشان منتقل کردیم؛ چندی پیش در وب سایت به مسئله شکست استارتاپ ها اشاره کردیم؛ از سوی دیگر، برخی از افراد سود جو با برپایی همایش هایی جهت راهنمایی "دانشجویان رشته های مرتبط با کامپیوتر" و "تازه وارد های استارتاپ"، در قالب نشست های راهنمایی و نشان دادن مسیر پیشرفت، با دریافت هزینه های گزاف از این عزیزان، عملا مشغول به دلالی هستند. با چنین نشست هایی که صرفا ((همایش برای همایش)) است چه خواهد شد؟
پاسخ آقای دکتر وردی نژاد:
ایشان با ارائه شماره تلفن خود، تاکید کردند که شدیدا با نشست های فوق مخالف بوده و به دنبال برنامه هایی جهت منع قانونی هر چه بیشتر و پیشگیری چنین همایش هایی هستند که همایش برای همایش است. آقای وردی نژاد و همکاران محترم ایشان، به سرعت با چنین نشست و همایش هایی برخورد جدی و قاطع خواهند داشت.
در نهایت "سخت افزار" به عنوان حامی رسمی رسانه ای IRAN 2025 IT FORUM و نقش فناوری اطلاعات و دیجیتال در تحقق افق های 1404، ضمن تشکر از این عزیزان دلسوز، عالم و آگاه به وضع کشور، امیدوار است تا چشم انداز و دستاوردهای مورد نظر ایشان محقق شده و خود را به عنوان یک رسانه برجسته ملزم به حمایت همه جانبه از چنین رویدادها و اهدافی می داند.
