تلاش ناموفق یوتیوب برای رفع فیلتر در ایران

سرویس در اوایل سال 2005 آغاز به فعالیت کرد و حالا با گذشت 13 سال به دومین سایت مخاطب جهان پس از گوگل تبدیل شده است. یوتیوب که معتبرترین مرجع برای بارگذاری ویدئوها به حساب می آید، حالا مدت ها است که عنوان بزرگترین رسانه تعاملی جهان را به خود اختصاص داده است. شاید بتوان اصلی ترین دلیل محبوبیت این سرویس را اشتراک گذاری درآمدش با کاربران عنوان کرد. هر چند که این قانون در چند وقت اخیر دستخوش تغییرات شده است، اما یوتیوب همچنان در ازای بازدید هر ویدئو مبلغی را به کاربران پرطرفدار خود میدهد.

در هرحال، یوتیوب هم مانند بسیاری از سرویس های محبوب و کاربردی دیگر، در کشور ما فیلتر است. از همان ابتدای کار این سایت به صورت دوره ای فیلتر می‌شد، اما پس از انتخابات سال 88 به طور کل مسدود شد. با وجود آنکه انتظار میرفت پس از آرام شدن اوضاع یوتیوب آزادانه در دسترس کاربران قرار گیرد، اما این اتفاق هرگز نیفتاد. این در حالیست که طبق بررسی هایی که در بهار امسال انجام شد، اینستاگرام بدترین و مضرترین شبکه اجتماعی و یوتیوب بهترین و کم‌ضررترین شبکه اجتماعی شناخته شدند.

از دو سال پیش تلاش هایی برای رفع فیلتر یوتیوب آغاز شده و با مدیران یوتیوب نیز ارتباط برقرار شده است. در جریان این تعامل، یوتیوب نیز پذیرفته است که استانداردهای قانونی و همچنین استانداردهای فرهنگی و اخلاقی ایران را رعایت کند و با تعیین قلمرو جغرافیایی، ویدیوهایی که به تشخیص مرجع ایرانی پخش‌شان برخلاف قوانین ایران است، در ایران پخش نشود. این قاعده درباره برخی کشورهای دیگر نیز وجود دارد و برخی ویدیوها مشخصاً با آی پی برخی کشورها پخش می‌شود یا با آی پی شماری از کشورها پخش نمی‌شود. با این وجود به نظر نمیرسد که رایزنی ها برای رفع فیلتر این وب سایت موفقیت آمیز بوده باشد. یوتیوب با توجه به نگاه اقتصادی که به بازار ایران داشته در جریان این مذاکرات غیرعلنی حاضر شده ملاحظات مرسوم را بپذیرد و سرورهایش را به داخل کشور منتقل کند، اما با آن مخالفت شده است.

به نظر شما دلیل مخالفت مسئولین با رفع فیلتر این سرویس بین المللی چیست؟ آیا باز هم آنها در توجیه تصمیم خود، پیشرفت رسانه های داخلی که کپی نه چندان با کیفیت یوتیوب هست را بهانه می کنند؟ آیا فیلترینگ تلگرام به بهانه حمایت از پیام رسان های داخلی نشان نداد که لزوماً مسدود کردن یک برنامه راه حل این موضوع نیست؟ آیا آزاد گذاشتن فعالیت یوتیوب در ایران باعث نمی شود، سایت های داخلی مانند آپارات به جای تقلید و کپی از محتوای پرطرفدار این سایت به فکر تولید محتوای اختصاصی خود برای رقابت با یوتیوب باشد؟ به نظر میرسد که رسانه های داخلی به جای رقابت با رقیب قدرتمندتر ترجیح میدهند راه ساده تر را انتخاب کنند.